Antoni Malewski - Subiektywna historia Rock’n’Rolla w Tomaszowie Mazowieckim. Część 67 - Wiesław z Gdyni

Antoni Malewski urodził się w sierpniu 1945 roku w Tomaszowie Mazowieckim, w którym mieszka do dziś. Pochodzi z robotniczej rodziny włókniarzy. Jego mama była tkaczką, a ojciec przędzarzem i farbiarzem. W związku z ogromną fascynacją rock'n'rollem, z wielkimi kłopotami ukończył Technikum Mechaniczne i Studium Pedagogiczne. Sześć lat pracował w szkole zawodowej jako nauczyciel. Dziś jest emerytem i dobiega 70-tki. O swoim dzieciństwie i młodości opowiedział w książkach „Moje miasto w rock’n’rollowym widzie”, „A jednak Rock’n’Roll”, „Rodzina Literacka ‘62”, a ostatnio w „Subiektywnej historii Rock’n’Rolla w Tomaszowie Mazowieckim” - książce, która zajęła trzecie miejsce w V Edycji Wspomnień Miłośników Rock’n’Rolla zorganizowanych w Sopocie przez Fundację Sopockie Korzenie. Miał 12/13 lat, kiedy po raz pierwszy usłyszał termin rock’n’roll. Egzotyka tego słowa, wzbogacona negatywnymi artykułami Marka Konopki - stałego korespondenta PAP w USA jeszcze bardziej zwiększyła – jak wspomina - nimb tajemniczości stylu określanego we wszystkich mediach jako „zakazany owoc”. Starszy o 3 lata brat Antoniego na jedynym w domu radioodbiorniku Pionier słuchał nocami muzycznych audycji Radia Luxembourg, wciągając autora „Subiektywnej historii Rock’n’Rolla w Tomaszowie Mazowieckim” w ten niecny proceder, który - jak się później okazało - zaważył na całym jego życiu. Na odbywającym się w 1959 roku w tomaszowskim kinie „Mazowsze” pierwszym koncercie pierwszego w Polsce rock’n’rollowego zespołu Franciszka Walickiego Rhythm and Blues, Antoni Malewski znalazł się przypadkowo. Po roku w tym samym kinie został wyświetlony angielski film „W rytmie rock’n’rolla” i w życiu młodego Antka nic już nie było takie jak dawniej. Później przyszły inne muzyczne filmy, dzięki którym Antoni Malewski został skutecznie trafiony rock'n'rollowym pociskiem, który tkwi w jego sercu do dnia dzisiejszego. Autor „Subiektywnej historii Rock’n’Rolla w Tomaszowie Mazowieckim” wierzy głęboko, że rock’n’roll drogą ewolucyjną rozwalił w drobny pył wszystkie totalitaryzmy tego świata – rasizm, faszyzm, nazizm i komunizm. Punktem przełomowym w życiu Antoniego okazały się wakacje 1960 roku, kiedy to autor poznał Wojtka Szymona Szymańskiego, który posiadał sporą bazę amerykańskich płyt rock’n’rollowych. W jego dyskografii znajdowały się takie światowe tuzy jak Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Dion, Paul Anka, Brenda Lee, Frankie Avalon, Cliff Richard, Connie Francis, Wanda Jackson czy Bill Haley, a każdy pobyt w jego mieszkaniu był dla Antoniego wielką ucztą duchową. W lipcu 1962 roku obaj wybrali się autostopem na Wybrzeże. W Sopocie po drugiej stronie ulicy Bohaterów Monte Casino prowadzającej do mola, był obszerny taras, na którym w roku 1961 powstał pierwszy w Europie taneczny spęd młodzieży zwany Non Stopem, gdzie przez całe wakacje przygrywał zespół współtwórcy Non Stopu Franciszka Walickiego - Czerwono Czarni. Młodzi tomaszowianie natchnieni duchem tego miejsca zaraz po powrocie wybrali się do dyrektora ZDK Włókniarz, w którym istniała kawiarnia Literacka i opowiedzieli mu swoją sopocką przygodę. Na ich prośbę dyrektor zezwolił do końca wakacji na tańce, mimo iż oficjalne stanowisko ówczesnego I sekretarza PZPR Władysława Gomułki brzmiało: "Nie będziemy tolerować żadnej kultury zachodniej". Taneczne imprezy w Tomaszowie rozeszły się bardzo szybko echem po całej Polsce, a podróżująca autostopem młodzież zatrzymywała się, aby tego dobrodziejstwa choć przez chwilę doświadczyć. Mijały lata, aż nadszedł dzień 16 lutego 2005 roku - dzień urodzin Czesława Niemena. Tomaszowianie zorganizowali wówczas w Galerii ARKADY wieczór pamięci poświęcony temu wielkiemu artyście.

Wśród przybyłych znalazł się również Antoni Malewski. Spotkał tam wielu kolegów ze swojego pokolenia, którzy znając muzyczne zasoby Antoniego wskazali na jego osobę, mając na myśli organizację obchodów zbliżającej się 70 rocznicy urodzin Elvisa Presleya. Tak oto... rozpoczęła się "Subiektywna historia Rock’n’Rolla w Tomaszowie Mazowieckim", którą postanowiłem za zgodą jej Autora udostępniać w odcinkach Czytelnikom Muzycznej Podróży. Zanim powstała muzyka, która została nazwana rockiem, istnieli pionierzy... ludzie, dzięki którym dziś możemy słuchać kolejnych pokoleń muzycznych buntowników. Historia ta tylko pozornie dotyczy jednego miasta. "Subiektywna historia Rock’n’Rolla..." to zapis historii pokolenia, które podarowało nam kiedyś muzyczną wolność, a dokonało tego wyczynu w czasach, w których rozpowszechnianie kultury zachodniej jakże często było karane równie surowo, jak opozycyjna działalność polityczna. Oddaję Wam do rąk dokument czasów, które rozpoczęły wielką rewolucję w muzyce i która – jestem o tym głęboko przekonany – nigdy się nie zakończyła, a jedynie miała swoje lepsze i gorsze chwile. Zbliżamy się – czego jestem również pewien – do kolejnego muzycznego przełomu. Nie przegapmy go. Może o tym, co my zrobimy w chwili obecnej, ktoś za 50 lat napisze na łamach zupełnie innej Muzycznej Podróży.

Bogato ilustrowane osobiste refleksje Antoniego Malewskiego na temat swojej życiowej drogi można przeczytać tutaj Cześć 1 "Subiektywnej historii Rock’n’Rolla w Tomaszowie Mazowieckim" można przeczytać tutaj. Część 2 tutaj  Część 3 tutaj  Część 4 tutaj  Część 5 tutaj  Część 6 tutaj Część 7 tutaj  Część 8 tutaj  Część 9 tutaj  Część 10 tutaj Część 11 tuta jCzęść 12  tutaj  Część 13 tutaj  Część 14 tutaj  Część 15 tutaj   Część 16 tutaj  Część 17 tutaj  Część 18 tutaj  Część 19 tutaj  Część 20 tutaj Część 21 tutaj Część 22 tutaj  Część 23 tutaj  Część 24 tutaj   Część 25 tutaj  Część 26 tutaj Część 27 tutaj Część 28 tutaj  Część 29 tutaj Część 30 tutaj Część 31 tutaj   Część 32 tutaj Część 33 tutaj Część 34 tutaj  Część 35 tutaj  Część 36 tutaj  Część 37 tutaj Część 38 tutaj Część 39 tutaj Część 40 tutaj  Część 41 tutaj Część 42 tutaj Część 43 tutaj Część 44 tutaj  Część 45 tutaj Część 46 tutaj  Część 47 tutaj Część 48 tutaj  Część 49 tutaj Część 50 tutaj Część 51 tutaj Część 52 tutaj Część 53 tutaj  Część 54 tutaj Część 55 tutaj Część 56 tutaj Część 57 tutaj Część 58 tutaj Część 59 tutaj, Część 60 tutaj  Część 61 tutaj Część 62 tutaj  Część 63 tutaj  Część 64 tutaj Część 65   tutaj, Część 66 tutaj

Morze Bałtyckie (fot. Sławek Orwat)

Dziś pragnę na ręce Pana Wiesława Wilczkowiaka złożyć wielki ukłon w imieniu wszystkich Czytelników Muzycznej Podróży, ukłon wszystkim wspaniałym Ludziom Wybrzeża, którzy odmieniali Polskę społecznie i kulturowo przez wszystkie dziesięciolecia istnienia PRL-u oraz po jego upadku. To tu w latach 50' i 60' ubiegłego stulecia dzięki klubowi Non Stop powstała silna scena big bitowa, bez której nie sposób wyobrazić sobie dalszego rozwoju polskiej muzyki rozrywkowej, to tu na początku lat 90' dzięki Tymonowi Tymańskiemu, Leszkowi Możdżerowi i ich grupie Miłość narodził się Yass, który kompletnie odmienił oblicze polskiego jazzu i to także tu w latach 80, powstała niezależna scena nowofalowa z takimi zespołami jak Apteka czy Bielizna na czele, a jeszcze wcześniej Muzyka Młodej Generacji wraz z niezapomnianą grupą Kombi. To również na polskim Wybrzeżu dzięki strajkom z roku 1980 rozpoczęło się rozmontowywanie pojałtańskiego podziału Europy. Powiew Bałtyku jak widać nie pozostawał nigdy bez odzewu Ludzi, którzy oddychali niesionym z Zachodu i Północy zapachem Wolności. Wspaniali Ludzie Polskiego Morza, dziękujemy Wam dziś za tamte słowa sprzeciwu we wszystkich dziedzinach politycznego zniewolenia i artystycznych ograniczeń, także tych w muzyce... na Pana ręce Panie Wiesławie Ludziom Trójmiasta składam dziś podziękowania i dedykuję Im tak bliską Pana sercu piosenkę

Sławek Orwat

Wiesław Wilczkowiak

Człowiek, o którym na tym portalu chciałem opowiedzieć, w niejednej publikacji, felietonach pisanych przeze mnie, jego nazwisko na wymienionych łamach często się przewijało. Jest mieszkańcem Gdyni, współzałożył z dwoma przyjaciółmi z tego miasta, Krzysztofem Arsenowiczem i Adamem Jarzębińskim, Stowarzyszenie Muzyczne CHRISTOPHER im. Krzysztofa Klenczona. Prezesem został pan Adam Jarzębiński, a wiceprezesami powstałego Stowarzyszenia, Krzysztof Arsenowicz (obecnie Polskie Radio w Chicago) oraz pełniący tę funkcję do dziś, pan Wiesław Wilczkowiak, którego w tym felietonie czytelnikowi bliżej chcę przedstawić. Kiedy jechaliśmy do Trójmiasta na jubileusz Fundacji Sopockie Korzenie w planie miałem wizytę w Gdyni. Byliśmy z Wiesławem umówieni. Wiedziałem też, że nie będzie uczestniczył w sopockich uroczystościach, dlatego właśnie założyłem, że wspólnie z naszą, tomaszowską grupą (cała nasza czwórka wcześniej poznała Wiesława, również Ania ze Szczecina) złożymy wizytę naszemu przyjacielowi. Okazja taka nadarzyła się dopiero w sobotę (21 września), w natłoku sopockich wydarzeń, nie było żadnych szans na odwiedziny Wiesława w czwartek (19) czy w piątek (20) września. Na wizytę w Gdyni wybraliśmy sobotnie przedpołudnie. Mieliśmy do 16.00 czas, gdyż na tę godzinę byliśmy zaproszeni do Centrum Handlowego MANHATTAN w Gdańsku, na otwarcie wystawy prac naszego przyjaciela artysty fotografika pana Marka Karewicza (wernisaż projektów okładek płyt analogowych)

Wiesław na Rynku w Pułtusku tuż przed rozpoczęciem koncertu Czerwonych Gitar

Wiesław urodził się w czasie okupacji (1944r) w podwarszawskim Milanówku. W połowie października 1939 roku niemiecki okupant wysiedla rodzinę Wilczkowiaków z Gdyni. Wracają na Wybrzeże na stałe w 1946 roku ponownie zamieszkując w Gdyni, w którym to mieście Wiesław mieszka do dziś. Jak każdy młody chłopak, zawsze marzył o morskich podróżach i przygodach. Po ukończeniu szkoły średniej, nie mogąc znaleźć pracy w PLO zatrudnia się w rybołówstwie dalekomorskim. Kiedy kończy pomaturalne Studium Doskonalenia Kadr Oficerskich w gdyńskiej Szkole Morskiej spełnia swoje, młodzieżowe marzenia, przenosząc się do Marynarki Handlowej (PLO). Przez okres ponad 15 lat – aż do wypadku w 1982 roku, który wyeliminował go z marynarki – pływał po morzach i oceanach świata jako wilk morski, pełniąc na statku funkcję oficera nawigacyjnego. Już w pierwszym rejsie na statku m/s Jastarnia Bór do portów dalekowschodnich dał się poznać jako doskonały działacz społeczny. Przez załogę został wybrany przewodniczącym komisji Kulturalno – Oświatowej. Funkcja ta była społeczną, z której wywiązywał się bardzo dobrze. W 1973 roku będąc członkiem załogi na m/s Jastarnia Bór, wraz z kolegami ze statku, zdobył Złotą Latarnię w I Morskiej Giełdzie Kulturalnej a Wiesław indywidualnie zajął I miejsce. Udział w giełdzie brało około 200 statków i współzawodniczyło 768 osób. Rok później załoga zdobyła Srebrną Latarnię, a Wilczkowiak zajął II miejsce indywidualnie, za legendarnym organizatorem życia kulturalnego na m/s Batory – zawodowcem Edwardem Obertyńskim. Karierę w marynarce zakończył, jak wspomniałem wcześniej, po wypadku na m/s Konin jako oficer nawigator.

Konferencja z włodarzami w Ratuszu miasta Pułtusk ustalająca program PUŁTUSK
FESTIWAL. Po lewo z białym kołnierzykiem Cybulski, dalej Wiesław Wilczkowiak

Był taki moment w jego życiu, że podróże po świecie zajęły mu kilka lat, z dłuższym pobytem w San Francisco. Przymierzał się nawet do wyjazdu z Polski na zawsze. Pomimo pozwolenia na pobyt stały całej rodziny (Green Card), nie zdecydował się na (a lata 80-te politycznie były trudne) opuszczenie kraju. Dziś mogę powiedzieć, że przed podjęciem tego przedsięwzięcia zatrzymał go ogromny patriotyzm i miłość do ojczyzny. Zamiłowanie do podróży zaowocowało założeniem prywatnej firmy turystycznej (Pol – Turysta), która pochłania mnóstwo czasu ale mimo to, Wiesław zawsze znajduje czas dla muzyki, której poświęca każdą, wolną chwilę. Zapewne praca oświatowa w kulturze jakiej doświadczył pływając na statku, w gąszczu administracyjnych przepisów czy biurokratycznego oporu urzędników ułatwiła mu dzisiaj kontakty i poruszanie się w muzycznej branży. Już w 1993 roku, w roku założenia Stowarzyszenia, zorganizowali jedno z najważniejszych wydarzeń dla Trójmiasta, otóż w 12 lat po śmierci rock’n’rollowego idola z Czerwonych Gitar, Krzysztofa Klenczona,  w Teatrze Muzycznym w Gdyni zorganizowano benefis dla lidera tej grupy. W galowym koncercie roku, Krzysztof Klenczon – Muzyka z tamtej strony dnia, w dniach 28-29 grudnia 1993 roku udział wzięli; zespół ŻUKI, Halina Frąckowiak, Krystyna Prońko, Ryszard Rynkowski, Wojtek Korda, Jerzy Kossela, Janusz Popławski oraz młodzieżowy zespół z Wybrzeża, IMTM. Reżyserem koncertu był wiceprezes Stowarzyszenia, Krzysztof Arsenowicz, a konferansjerkę poprowadził redaktor muzyczny z popularnej trójki, Witold Pograniczny, a wspomagał go Janusz Kondratowicz. Na szczególny koncert poświęcony Klenczonowi przybyła ze Szczytna jeszcze żyjąca matka Krzysztofa, Helena i siostra Hanna. Ponadto 10 lutego 1994 - w święto Gdyni zostały zorganizowane jeszcze dwa koncerty w Teatrze Muzycznym jednego dnia, a następnie organizatorzy powtórzyli ten koncert w Warszawie w Sali Kongresowej i w Operze Leśnej w Sopocie.

Restauracyjne spotkanie na plaży w Gdyni z Wiesławem. Od prawej ja, Maryla Tejchman,
Wojtek Szymański i gospodarz spotkania Wiesław Wilczkowioak

Wielkimi, znaczącymi przedsięwzięciami Stowarzyszenia CHRISTOPHER przy osobistym udziale i zaangażowaniu Wiesława Wilczkowiaka i Anny Daukszy - Wołkowicz, było zorganizowanie w gdyńskim Teatrze Miejskim sztuki musicalu Klenczon – Poemat Rockowy i doprowadzenie w tym roku (2013), wraz z Alicją Klenczon Coroną do dwudniowego spotkania muzycznego Pułtusk Festiwal im. Krzysztofa Klenczona w Pułtusku (miejsce urodzin Krzysztofa), który ma się stać spotkaniem cyklicznym, corocznym. Właśnie na tym festiwalu miałem okazję podziwiać profesjonalny kunszt gdyńskiej, artystycznej grupy ze wspaniałymi wykonawcami, liderami śpiewającego zespołu - Kasię Cygan i Marka Piekarczyka. Osobiście Wiesława poznałem chwilę po koncercie, w kuluarach Filharmonii Bałtyckiej (choć wcześniej porozumiewaliśmy się telefonicznie) 50 lat Czerwono Czarnych w lipcu 2010 roku. W tym dniu zaczęła się nasza przyjaźń i trwa do dzisiaj. Wiesław dwukrotnie skorzystał z mojego zaproszenia uczestnicząc w moich imprezach w Tomaszowie Mazowieckim. W marcu 2011 roku w byłym ZDK Włókniarz był honorowym gościem w Spotkaniu po latach – Rodziny Literacka ’62 i taką samą rolę pełnił w lutym tegoż roku w naszym OK TKACZ, na 75 urodzinach Marka Karewicza. W zasadzie wszystkie moje sesje wyjazdowe na wszelkie imprezy do Sopotu, były również planowanym spotkaniem z Wiesławem.

Wizyta

Wiesław w towarzystwie Franciszka Walickiego

Marek Tarnowski i Przemysław Gwożdziowski
(z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

Do Gdyni dotarliśmy naszą, tomaszowską ekipą (Maryla Tejchman, Wojtek Szymon, Ewa Komar, i ja) około godziny 11.00. Nie przyjechała z nami Ania Hoffmann, wczesnym rankiem musiała wyjechać do rodzinnego domu w Szczecinie. Wiesław oczekiwał nas w restauracji, kawiarni MINGA przy gdyńskiej (właściwie budynek stoi na plaży), głównej plaży, w pobliżu której zaparkowaliśmy Maryli seata. Usiedliśmy przy stoliku z wygodnymi siedzeniami na werandzie lokalu z widokiem na morze. Na kawiarnianym stole znalazły się owoce morza, piwo, herbaty, ciasto przypominające wypiek domowy i gorące dania, chyba był to strogonow. Ja nie jadłem z racji mojej podagry, więc zdecydowanie nie mogę potwierdzić. Ponieważ wszyscy, jak wspomniałem wcześniej, już mieliśmy okazję spotkać się ze sobą, nie było więc tak charakterystycznej sztuczności występującej przy pierwszych spotkaniach rozmówców. Po wspomnieniach ze wspólnego uczestnictwa w tomaszowskich imprezach w naszej, kultowej Literackiej, w OK TKACZ czy kuluarowej kolacji (luty 2013) w restauracji ALABASTRO, Wiesław, jak przystało na gospodarza spotkania, przejął pałeczkę w rozmowie szczególnie zatrzymując się na dwóch bardzo ważnych osobach z Gdyni, nierozerwalnie związanych z polskim rock’n’rollem, jazzem to jest; na Franciszku Walickim, ojcu chrzestnym polskiego rock’n’rolla i jego pierwszym, muzycznym „dziecku”, piosenkarza z pierwszego, rock’n’rollowego zespołu Rhythm and Blues, Marka Tarnowskiego (prawdziwe nazwisko, Wojtek Zieliński).

Plakat z koncertu w Teatrze Muzycznym (z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

- Choć pana Franciszka znałem jako chłopak od dawien dawna, wiedziałem kto to jest i co dla polskiego rock’n’rolla uczynił – rozpoczął Wiesław – często mijałem go na ulicy, to tak bliżej, osobiście, poznałem go dopiero w grudniu 1993 roku kiedy przyszło mi zaprosić go jako wiceprezes Stowarzyszenia CHRISTOPHER, na koncert benefis Krzysztofa Klenczona (również jego muzyczne „dziecko”) pod tytułem, „Krzysztof Klenczon – Muzyka z tamtej strony dnia”. A pan Franciszek miał wówczas 72 lata. Od tego dnia spotykałem się (w jego domu i nie tylko, również w moim) z panem Franciszkiem i jego żoną Czesławą dość często, przeszliśmy nawet na „ty”. Zawsze służę mu pomocą, przeważnie przy obsłudze komputera. Dzisiaj, pan Franciszek jest, z racji wieku (92 lata) w większej potrzebie, również intelektualnej, z stąd moja obecność jest częstsza. Zaprosił mnie w sentymentalną, retrospektywną podróż do Wilna. W tym mieście (choć urodził się w Łodzi) wychował i wykształcił się. Tu zawarł pierwszy związek małżeński i mieszkał aż do wybuchu II Wojny. Towarzyszyłem mu w podróży nagrywając kamerą miejsca dla niego ważne, robiłem wiele zdjęć Franciszkowi z podróży. Jedno co mogę powiedzieć, że tak sprawnego człowieka intelektualnie, umysłowo w tym wieku, nigdy nie spotkałem.

(z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

– Ja natomiast pana Walickiego – wtrącił Wojtek Szymon – poznałem jako zapowiadającą osobę koncert swojego zespołu „Rhythm and Blues” w naszym kinie Mazowsze w 1959 roku. Później, drugi raz w życiu, codziennie przez okres co najmniej dwóch tygodni, jak z Antkiem pracowaliśmy w sopockim Non Stopie latem w 1962 roku. Pan Franciszek i inni muzyczni notable, siedzieli przez czas trwania fajfów, przy tak zwanym stoliku „służbowym” a nasz stolik, zabezpieczających i obsługujących odgradzanie tańców od ulicy Bohaterów Monte Casino, znajdował się tuż obok. Dlatego obraz jego sylwetki (smukły, wysoki brunet), pomimo upływającego czasu utrwalił mi się na zawsze. – Tak Wojtku, ja też – uzupełnił Wiesław rozmowę – tak jak ty zapamiętałem jego postać z tamtego okresu, choć dzisiaj „patyna czasu” zrobiła swoje na wizerunku, to pan Franciszek, jego obraz nadal pozostał w mojej pamięci z tamtego okresu.

* * *

Spacer po Gdyni

Marek Tarnowski (z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

Trochę inaczej, innym rodzajem emocji, Wiesiek przedstawił nam tragiczną historię Marka Tarnowskiego, piosenkarza z pierwszego, polskiego, rock’n’rollowego zespołu Franciszka Walickiego, Rhythm ana Blues.

– Marka a właściwie Wojtka Zielińskiego, bo „Marek Tarnowski” to artystyczny pseudonim, poznałem go jak byliśmy młodzi, choć Marek był nieco starszym kolegą, długo nie praktykowaliśmy swojej znajomości, to na ulicy mówiliśmy sobie cześć. Marek Tarnowski swoje pierwsze muzyczne kroki stawiał w II L.O. w Gdyni. Czasami przychodził pośpiewać do utworzonego przez Jurka Koselę zespołu starszych kolegów pod nazwą "Izio Kłapouch". Podobnie,  również Heniu Zomerski czasami wpadał pograć na gitarze. Pierwsze występy miał Marek w Klubie Nauczyciela w Gdyni (obecnie Kawiarnia Delicje) oraz w Klubie Piccolo przy ulicy Świętojańskiej w Gdyni. Tam również w Piccolo zaczynał zespół Rhythm & Blues pod kierownictwem Franciszka Walickiego Po latach ulicznego mijania się (również był moim idolem) zaprzyjaźniliśmy się. Byłem dla niego ufnym człowiekiem, do tego stopnia, że u schyłku - a umierał samotnie, w nędzy - życia przekazał mi swoje „artystyczne akcesoria (wycinki z prasy, zdjęcia), gadżety, pamiątki” i wiele prawdy o sobie czy kulisach artystycznego światka. Marek przekazał mi wielką tajemnicę, przez co stałem się jej strażnikiem. Całkowicie zgadzam i podpisuję się pod redaktorem Darkiem Michalskim z pośmiertnego artykułu z historii jego życia, jaki ukazał się w Jazz Forum, oto on:

Izio Klapouch (z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

CH MANHATTAN. Tu na II piętrze miała miejsce wystawa projektów okładek płyt (LP)
gramofonowych autorstwa Marka Karewicza. Na pierwszym planie nasza kamerzystka Ewa

- „Był idolem mojej młodości, zarazem wielką zagadką artystyczną: stylowo śpiewał rock and rolle, ale był także wyśmienitym wokalistą jazzowym. Widywany z daleka, oglądany na scenie z perspektywy sali koncertowej, na kilka dni znalazł się nagle tuż obok mnie, niechętnie jednak dał się namówić na zwierzenia. Na listy ciekawskiego dziennikarza do siebie, artysty z charakterem, nie odpowiadał. I nagle zmarł. Marek Tarnowski. Naprawdę nazywał się Wojciech Zieliński. Pochodził z Gdyni. Urodził się 22 kwietnia 1942. W liceum razem z kolegą z klasy, Jerzym Kosselą, utworzył duet wokalno-gitarowy. Kiedy Franciszek Walicki założył pierwszy polski zespół rockandrollowy pod mylącą nazwą Rhythm & Blues, Zieliński-Tarnowski znalazł się wśród jego solistów; śpiewał piosenki Tommy’ego Steele’a, dobrze sobie radził z muzyką country. Kiedy papa Walicki powołał do życia Czerwono-Czarnych, o Marku nie zapomniał: był on (jak stwierdził) „zaczepną bronią zespołu”, ramię w ramię z Michajem Burano i Andrzejem Jordanem.

Ania Śliwińska (żona Wiesława) z Marylą Tejchman w czasie zwiedzania wystawy w głębi
Maryla Michowska

Niechętni Rhythm & Bluesowi, opiniotwórczy dziennikarze zaakceptowali Tarnowskiego: „Tarnowski – inteligentne i bardzo kulturalne chłopaczysko o posturze młodego grizzli. Burano – cudo z bożej łaski, chudzielec z ogromnymi dłońmi o przeraźliwie długich palcach... Nawet i wygląd tych chłopców podkreśla ich odrębność, w przeciwieństwie do prezencji niektórych oficjalnych reprezentantów naszej piosenki, którzy na estradzie przypominają bardziej żigolaków niż piosenkarzy o własnym stylu i repertuarze” (tak portretował młodych gwiazdorów Stefan Bratkowski w „Dookoła Świata”). Jak stylowym jest śpiewakiem, pokazał Tarnowski już na pierwszej płycie Cz-Cz, śpiewając w 1961 roku „Apron Strings” i „When the Saints Go Rock ’n’ Roll”. Nie został jednak długo w tym zespole, kwitując po latach jakże charakterystycznym dla siebie zdaniem: „Nie lubię się pchać w tłumie... Tam piosenkarzy było więcej niż muzyków. Więc odszedłem”. Dokąd? Do jazzu. Miał przecież za sobą udział w głośnym Jazz Campingu Kalatówki 1959, uczestnictwo i nagrody w konkursie oraz festiwalu wokalistów jazzowych (w 1959 i 1960). Z Big Bandem Jerzego Matuszkiewicza wystąpił na Jazz Jamboree ’60. W ankiecie miesięcznika „Jazz” w kategorii „wokalista” gładko zwyciężał przez cztery, kolejne lata. Do Czerwono-Czarnych wrócił tylko na rok, żeby szybko uciec do New Orleans Stompers.

Marek Tarnowski (z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

Liczył na dłuższe trasy koncertowe, wyjazdy zagranicę, nagranie płyty, ale... „Pomyliłem się. To chyba nie była muzyka moich marzeń”. Nie zdziwił powrót Marka na estradę rozrywkową, zdumiało za to jedyne w 1964 nagranie radiowe: jego duet „Szukaj mnie – wołaj mnie” z Urszulą Dudziak i wyróżnienie Radiowej Piosenki Miesiąca. Nagranej wtedy małej płyty (m.in. z twistującym przebojem „Tramwaj 24”) nawet dziś nie powstydziłby się … ale bo też kto mu wtedy towarzyszył: Namysłowski i Urbaniak, Gulgowski i Bartkowski! Kto jednak spodziewał się kontynuacji przez Tarnowskiego tej specjalizacji piosenkarskiej, ten się zawiódł: po występach z zespołem Jerzego Kruzy, po incydentalnej współpracy z Tajfunami (płytowe nagrania „Mister Armstrong” i „Nieśmiały pan”), po parabluesowych nagraniach z Triem Stanisława Cieślaka (w 1967 „My One and Only Love” i „Prisoner Blues”), niespokojny duch znowu gdzieś się zaszył, ukrył, schował. Udało się go odnaleźć Januszowi Popławskiemu, kiedy w kwietniu 1972 przygotowywaliśmy estradowy jubileusz dziesięciolecia Niebiesko-Czarnych. „My” oznaczało także dwu zapowiadaczy tej niezwyczajnej trasy, Andrzeja Olechowskiego i mnie, odpowiedzialnych więcej niż tylko za sceniczne słowo.

Marek Tarnowski (z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

Na tych koncertach Krzysztof Klenczon żegnał się z Polską (rozstawał się też z artystycznym opiekunem swoich Trzech Koron), Niebiesko-Czarni nabierali wiatru w skrzydła (na cel wzięli sobie wystawienie rock-opery „Naga”), więc w tym towarzystwie Marek Tarnowski, zaproszony dla uwiarygodnienia rockandrollowej historii Trójmiasta, czuł się co najmniej obco: „Wzięli mnie na zapchajdziurę, przecież ta publiczność w ogóle mnie nie zna!”. Siły na śpiewanie miał już niewiele: najpierw przypomniał trzy piosenki, potem tylko dwie, po kilku dniach odmówił wyjścia na estradę. A potem nagle wyjechał – w środku trasy. Pod koniec lat 70-tych znajdziemy go w zespole Włodzimierza Nahornego, kilka lat później śpiewał razem z zespołem Ramą 111, widziano go też z grupą Sami Swoi. Był jednak jak filmowy „Znikający Punkt”, pojawiał się nagle i też znikał niespodziewanie. Nie potrafił zagrzać miejsca na dłużej, nieufny wobec przyjaciół, niedowierzający nawet sobie. Nie był zmarnowanym talentem, na pewno nie. Był artystą o wielkich możliwościach i takiejż „umiejętności”, nie tylko ich nie wykorzystywania, ale chyba wręcz nie zauważania ich. Zmarł w gdyńskim szpitalu 15 stycznia 2008 roku na atak serca. Miał 66 lat”.

* * *

Klub Marynarki Wojennej RIVIERA

Marek Tarnowski (z arch. Wiesława Wilczkowiaka)

Po rozmowach na plaży, Wiesław zaproponował spacer po Gdyni. Zaczęliśmy od historycznej marszruty szlakiem początków rock’n’rolla, to jest od klubu Marynarki Wojennej RIVIERA, bo tu właśnie przed pierwszym koncertem w gdańskim Rudym Kocie odbywały się pierwsze próby zespołu Rhythm and Blues. Z stąd przecież pochodził Franciszek Walicki (były oficer Marynarki Wojennej) oraz lider tego zespołu, gitarzysta Leszek (ps. Grzyb) Bogdanowicz, który grał wcześniej w orkiestrze dętej Marynarki Wojennej. Następnie udając się w kierunku Alei Jana Pawła II zahaczyliśmy o klub KOTWICA, w którym aktualnie odbywają się fajfy taneczne przy muzyce na żywo, zupełnie jak w słynnym, sopockim Non Stopie. Gdyński Non Stop powstał przy współudziale Wiesława Wilczkowiaka i Adama Jarzębińskiego. Odbyło się tu dotychczas 14 spotkań tanecznych przy udziale legendarnego zespołu Złote Struny oraz z zapraszanymi artystami, tak poinformował nas podczas spaceru Wiesław. Gdyńską przygodę zakończyliśmy na pobrzeżu przy Alei Jana Pawła II zwiedzając zakotwiczone tu okręty, statki i żaglowce (m.in. Galeon czy słynny okręt muzeum, legenda II Wojny Światowej, ORP Błyskawica). Około godziny 15.00 Wiesław odprowadził nas na parking gdzie mieliśmy zaparkowany seat. Tu się pożegnaliśmy udając się do Gdańska na wystawę okładek (projektów) płyt analogowych autorstwa Marka Karewicza.

W-C.H.-Manhattan

Centrum Handlowe Manhattan - Tu na drugim piętrze, Fundacja Sopockie Korzenie zorganizowała wystawę fotograficzną  prac Marka Karewicza

Tuż przed godziną 16.00 znaleźliśmy się przed okazałym, o nowoczesnej architekturze, gmachem Centrum Handlowego Manhattan (w tym budynku znajdują się biura Fundacji jak również redakcja pomorskiej.tv, której wiceprezesem jest prezes Fundacji pan Wojciech Korzeniewski). Tu na drugim piętrze, Fundacja Sopockie Korzenie zorganizowała wystawę w/w prac pana Marka, na którą to przybyło sporo osób. Wśród nich uczestniczyli lokalni notable z branży muzycznej, przedstawiciele miejskiego Ratusza, pracownicy Fundacji reprezentowani przez wiceprezesa Fundacji, Wiesława Śliwińskiego oraz jego małżonkę Annę, naszą, gdyńską czwórkę (Ania Hoffman już wybyła do domu), braci Jochanów ze swoimi małżonkami, Henię Francke (bez męża Czarka, udał się na mecz Lechii Gdańsk) ze swoją koleżanką oraz wielu mieszkańców Trójmiasta. Przy drobnym poczęstunku (stół szwedzki) i lampce szampana powstało sporo dyskusyjnych grup, podgrup. Zatrzymywały się one przed każdą okładką, wywoływały one dreszcze emocji, bo któż ze zwiedzających nie posiadał w swoim magazynie płytowym choćby jednej z nich (okładki z wystawy)? Nasza Ewa filmowiec okiem swojej kamery, nagromadziła sporo filmowego materiału, który chcę wykorzystać do zmontowania kolejnego filmu, tym razem z sopockiego jubileuszu.

Dziś zdjęcia M. Karewicza można podziwiać w Galerii

Ewy i Krzysztofa Jochanów we wsi Niebrów

Bracia Krzysztof i Dariusz Jochanowie w asyście Marylki Michowskiej ze Sztumu podczas
zwiedzania ekspozycji okładek płytowych

Po opuszczeniu wystawy, wszyscy udaliśmy się do wynajętych pokoi przez rodzinę Jochanów na pożegnalną kolację. Był to ostatni, towarzyski akord w komponowany w sopocki jubileusz, tj V rocznica powstania Fundacji Sopockie Korzenie i V Edycja konkursu WSPOMNIENIA MIŁOŚNIKÓW ROCK’N’ROLLA. Długo nie przebywaliśmy na ostatniej wieczerzy u braci Jochanów w Sopocie, odczuwając duże zmęczenie przeżytymi doznaniami, udaliśmy się na zieloną noc w Hotelu Leśnym. Za nim oddaliśmy się w objęcia Morfeusza, słuchaliśmy akuratnie, wydobywających się dźwięków z Wojtka P-3, super duetu John Lee Hooker/Lady Bianca w wielkim, bluesowym hicie Boogie Woman. Wojtek Szymon Szymański zwrócił się do-mnie; - Wiesz co Tolek, kiedy słuchałem Wilczkowiaka opowieści przypomniała mi się pierwsza, rock’n’rollowa, polska czwórka (singel) wydana przez wytwórnię płytową PRONIT, na której oprócz dwóch utworów Janusza Godlewskiego (Sweet Little Sixteen i Apron Strings) były dwa wspaniałe nagrania Tarnowskiego, When The Saints Go Rock’n’Roll i Elevator Rock. Dziś śmiało mogę powiedzieć, że była to najlepsza, rock’n’rollowa płyta wydana przez polskie wytwórnie płytowe. Marka Tarnowskiego i Janusza Godlewskiego uważam za najlepszych wykonawców rock’n’rolla w Polsce. Wojtkowi tylko przytaknąłem, zgadzając się całkowicie i zdecydowanie z odważną wypowiedzią. Słuchając duetu Hooker i Lady Bianca nie miałem kontroli nad zaśnięciem. W niedzielę rano wstałem przy powtórce muzycznego duetu, by po śniadaniu około godziny 8.30 udać się naszą, sopocką czwórką w drogę powrotną do naszych domów, przez Warszawę do Tomaszowa.

Marek Tarnowski i Janusz Godlewski (z arch. Wiesława Wilczkowiaka)